Trong quá trình thiết kế sản phẩm số, việc đảm bảo giao diện thân thiện và mang lại trải nghiệm liền mạch cho người dùng là yếu tố then chốt. Do vậy mà các UX testing methods ngày càng được áp dụng rộng rãi. Những phương pháp này giúp designers hiểu rõ hành vi, mong đợi và khó khăn mà người dùng gặp phải khi tương tác với sản phẩm.
Trong bài viết này, hãy cùng Capi tìm hiểu 5 cách test giao diện phổ biến: A/B Testing, Card Sorting, Heatmap, Five-Second Test, và Focus Group. Mỗi phương pháp sẽ đi kèm ưu điểm, nhược điểm, tình huống áp dụng thực tế, từ đó giúp bạn lựa chọn chiến lược testing phù hợp để nâng cao trải nghiệm người dùng và tối ưu hiệu quả sản phẩm.
Method #1: A/B Testing
A/B Testing là một trong những UX testing methods quan trọng, được sử dụng rộng rãi trong nghiên cứu trải nghiệm người dùng. Phương pháp này tiến hành thử nghiệm ngẫu nhiên bằng cách chia nhóm người dùng thành nhiều phân khúc để so sánh hiệu quả giữa các phiên bản thiết kế khác nhau.
Thông thường, A/B Testing tập trung vào việc so sánh hai biến thể của cùng một yếu tố trong giao diện, chẳng hạn như màu sắc, vị trí hoặc nội dung của nút kêu gọi hành động (CTA). Tuy nhiên, phương pháp này cũng có thể mở rộng để kiểm tra nhiều phiên bản song song, giúp thu thập dữ liệu khách quan và chính xác hơn.
Ví dụ: bạn thiết kế 2 phiên bản giao diện với nút CTA khác nhau.
- 50% người dùng được trải nghiệm phiên bản A, mang lại tỷ lệ chuyển đổi 15%.
- 50% còn lại tiếp cận phiên bản B, ghi nhận tỷ lệ chuyển đổi 36%.
Kết quả chỉ ra rằng phiên bản B hiệu quả hơn, từ đó trở thành lựa chọn phù hợp để triển khai chính thức, giúp tăng tỷ lệ chuyển đổi và cải thiện trải nghiệm tổng thể.
Method #2: Heatmap
Heatmap là một công cụ trực quan trong nhóm UX testing methods, giúp hiển thị cách người dùng thực sự tương tác với website hoặc ứng dụng. Dữ liệu được thể hiện bằng các vùng màu sắc khác nhau, phản ánh hành vi như nhấp chuột, di chuyển chuột hay cuộn trang. Nhờ đó, bạn có thể nhanh chóng xác định đâu là những khu vực có mức độ quan tâm và tương tác cao, đâu là những phần bị người dùng bỏ qua.
Việc sử dụng heatmap đặc biệt hữu ích trong việc đánh giá bố cục và mức độ thu hút của các thành phần giao diện. Khi nắm bắt được hành vi này, bạn có thể đưa ra những điều chỉnh thiết kế hợp lý hơn, tối ưu hóa trải nghiệm và tăng hiệu quả chuyển đổi.
Ví dụ: trong quá trình kiểm tra một landing page sản phẩm, heatmap cho thấy:
-
Người dùng tập trung chú ý vào banner ở đầu trang.
-
Hầu như không có ai cuộn xuống để thấy nút CTA ở cuối trang.
Dựa trên kết quả này, bạn có thể điều chỉnh bố cục, chẳng hạn như di chuyển nút CTA lên vị trí cao hơn, giúp tăng khả năng được nhìn thấy và cải thiện tỷ lệ chuyển đổi.
Method #3: Focus group
Focus Group là một phương pháp nghiên cứu định tính quan trọng trong UX testing methods, thường được sử dụng để khai thác sâu suy nghĩ, cảm xúc và nhu cầu tiềm ẩn của người dùng.
Đây là hình thức phỏng vấn nhóm, với số lượng nhỏ người tham gia (thường 6–10 người) có đặc điểm nhân khẩu học hoặc trải nghiệm tương đồng, được lựa chọn dựa trên mục tiêu nghiên cứu cụ thể. Trong buổi thảo luận, người nghiên cứu đặt ra các câu hỏi, tình huống hoặc kịch bản sử dụng sản phẩm, từ đó thu thập phản hồi trực tiếp và quan sát tương tác giữa các thành viên.
Điểm mạnh của phương pháp này là khả năng mang lại insight sâu sắc mà dữ liệu định lượng hoặc khảo sát trực tuyến khó có thể nắm bắt. Những ý kiến, phản ứng và thậm chí cả sự đồng thuận hay bất đồng trong nhóm sẽ được phân tích để tìm ra những nhu cầu thực sự của người dùng.
Ví dụ: khi bạn thiết kế một ứng dụng học tiếng Anh cho người đi làm, focus group có thể tiết lộ rằng:
-
Người dùng không muốn bị nhắc học quá nhiều lần vì cảm thấy “bị làm phiền”.
-
Họ đánh giá cao tính năng gợi ý bài học dựa trên tâm trạng và lịch làm việc cá nhân.
Đây là những insight giá trị mà bạn khó có thể phát hiện chỉ thông qua khảo sát hoặc dữ liệu hành vi. Nhờ đó, bạn có thể điều chỉnh sản phẩm để đáp ứng nhu cầu thực tế, từ đó tăng mức độ gắn kết và hài lòng của người dùng.
Method #4: Card sorting
Card Sorting là một kỹ thuật nghiên cứu trải nghiệm người dùng phổ biến trong các UX testing methods, thường được áp dụng trong giai đoạn xây dựng kiến trúc thông tin (Information Architecture). Với phương pháp này, người dùng hoặc chuyên gia sẽ được cung cấp một tập hợp các “thẻ” chứa nội dung, tính năng hoặc danh mục sản phẩm, sau đó tự sắp xếp chúng vào từng nhóm theo cách mà họ cho là hợp lý.
Mục tiêu chính của Card Sorting là giúp designers hiểu được cách người dùng thực sự tư duy và tổ chức thông tin, thay vì chỉ dựa vào phỏng đoán chủ quan. Nhờ đó, designer có thể cải thiện cấu trúc thông tin và thiết kế hệ thống điều hướng trong website hoặc ứng dụng, giúp người dùng tìm kiếm nhanh hơn và giảm thiểu sự bối rối trong quá trình trải nghiệm.
Ví dụ: khi thiết kế menu cho một website bán đồ công nghệ, bạn đưa cho người tham gia 20 thẻ với các mục như: laptop, tai nghe, bộ sạc, bảo hành, tài khoản, liên hệ… Sau khi sắp xếp, người dùng chia thành 3 nhóm:
-
Sản phẩm
-
Dịch vụ
-
Hỗ trợ
Kết quả này cho thấy người dùng có xu hướng phân loại thông tin theo cách riêng của họ. Từ đó, designer có thể xây dựng hệ thống điều hướng gần gũi và dễ hiểu hơn, thay vì áp đặt cách sắp xếp dựa trên suy nghĩ nội bộ của đội ngũ phát triển.
Method #5: Five second testing
Five-Second Testing là một kỹ thuật đơn giản nhưng hiệu quả trong nhóm UX testing methods, được sử dụng để đánh giá ấn tượng ban đầu của người dùng đối với một giao diện. Nguyên tắc rất rõ ràng: người dùng chỉ được xem thiết kế hoặc trang web trong vòng 5 giây, sau đó họ sẽ trả lời các câu hỏi liên quan đến những gì họ nhớ được, cảm nhận được hoặc thông điệp chính mà họ hiểu.
Phương pháp này đặc biệt hữu ích để kiểm tra xem thiết kế có truyền tải đúng thông tin, dễ hiểu và gây được ấn tượng mạnh ngay trong vài giây đầu tiên hay không. Trong thực tế, ấn tượng ban đầu đóng vai trò quan trọng, vì chỉ cần một trải nghiệm mơ hồ hoặc thiếu rõ ràng, người dùng có thể nhanh chóng rời bỏ sản phẩm và không quay lại.
Ví dụ: khi kiểm tra một landing page cho ứng dụng theo dõi sức khỏe, bạn cho người dùng xem giao diện trong 5 giây. Sau đó, phản hồi nhận được có thể là:
-
“Hình ảnh khá đẹp, nhưng tôi không chắc ứng dụng này dùng để làm gì.”
-
“Có vẻ liên quan đến vận động, nhưng tôi không thấy nút bắt đầu ở đâu.”
Kết quả này cho thấy giao diện chưa truyền đạt rõ giá trị cốt lõi và chức năng chính, đồng thời thiếu điểm nhấn để dẫn dắt hành động. Từ đó, nhóm thiết kế có thể cải thiện lại phần tiêu đề, mô tả ngắn gọn và bố trí nút CTA nổi bật hơn, giúp tăng khả năng thu hút và giữ chân người dùng ngay từ cái nhìn đầu tiên.
Tổng hợp bởi đội ngũ Capi Demy.
Nếu bạn có câu hỏi nào đừng ngần ngại kết nối với đội ngũ Capi Demy nhé, chúng mình luôn ở đây và làm điểm tựa vững chắc cho các bạn!
Thông tin liên hệ tư vấn:
Fanpage: CapiDemy
Email: capidemy@gmail.com
Website:
Địa chỉ:
Cơ sở 1 HN: Tầng 6, số 35 Tô Vĩnh Diện, Khương Trung, Thanh Xuân, Hà Nội
Cơ sở 2 HN: Tầng 2 số 2 ngách 28, ngõ 93, Hoàng Văn Thái, Thanh Xuân, Hà Nội.
